Claire Keegan is een schrijfster van de korte baan. Haar werk beklijft door de ingetogen maar daarom niet minder dreigende spanning. In 2009 won ze de prestigieuze Davy Byrnes Short Story Award voor haar verhaal Pleegkind (Foster), waarin deze omineuze spanning ook subtiel rondwaart. In het Engels verscheen een iets uitgebreidere versie van dit wedstrijdverhaal al in 2010 in boekvorm. De Nederlandse vertaling volgt in november 2022. Dit aangrijpende verhaal is minstens even sterk als haar novelle Dit soort kleinigheden (Small Things Like These, 2021), waarmee ze de shortlist van de Booker Prize 2022 haalde.
Dit soort kleinigheden
In een interview met Anna Luyten in ‘De Standaard der Letteren’ van 23 december 2021 zegt Claire Keegan (1968): ‘Er zijn weinig grote drama’s in een mensenbestaan. Het leven is een opeenstapeling van kleine, schijnbaar onbelangrijke dingen. Maar die kunnen ons wel parten gaan spelen.’ Het belang van “dit soort kleinigheden” is doorgesijpeld in de titel van haar novelle.
De zogenaamde kleinigheden in kwestie zijn onder meer overpeinzingen die de hardwerkende kolen- en houthandelaar Bill Furlong ’s nachts wakker houden. Dat hij het getroffen heeft met zijn vrouw Eileen bijvoorbeeld, net als met zijn vijf dochters. Maar ook dat een mens van de ene op de andere dag alles kwijt kan raken.
We schrijven 1985. De economische recessie grijpt in Ierland om zich heen en de armoede is overal voelbaar. Het is niet anders in het stadje, waar de Furlongs wonen. Bill geeft dan ook wel eens wat kleingeld aan een buurjongen, de zoon van een dronkenlap, als die langs de weg kachelhout bijeen loopt te scharrelen. Als geen ander beseft Bill Furlong dat hij geluk gehad heeft. Hij is erin geslaagd om zichzelf uit niets op te werken, zelfs uit minder dan niets, zoals sommigen zouden zeggen. Maar het had net zo goed anders kunnen uitdraaien.
Wassen en plassen voor de kloosterzusters
Kort voor kerst davert Bill Furlongs bestaan op zijn grondvesten. Het begint met de levering van een grote bestelling kolen bij het plaatselijke klooster. De hele stad weet dat er een wasserij aan verbonden is en dat meisjes en jonge vrouwen er het leven geven aan kinderen, waar de maatschappij niet op zit te wachten. De kloosterzusters buiten de jonge moeders na hun bevalling uit als kosteloze werkkrachten. Over dit alles wordt echter angstvallig gezwegen in het stadje aan de Barrow, de rivier zo ‘donker als stout’.
De achtergrond waartegen Claire Keegan Dit soort kleinigheden situeert is geen fictie. Tot 1996 werden ongewenst zwangere tienermeisjes in Ierland verbannen naar de katholieke Magdalena-kloosters. Ze brachten er discreet hun kind ter wereld. Daarna waren ze veroordeeld tot dwangarbeid in de wasserijen van deze kloosters, die als strafinstellingen functioneerden. Massagraven hebben aangetoond dat veel van de baby’s en kinderen er ondervoed en verwaarloosd gestorven zijn.
Claire Keegan benadrukt wel met klem dat haar novelle ondanks die reële achtergrond wel degelijk fictie is. Het gaat haar in de eerste plaats om Bill Furlong, een brave huisvader die zich zo goed en zo kwaad mogelijk door het leven slaat en moedig de rug recht, wanneer hij oog in oog met onrecht beseft dat hij wel degelijk een verschil kan maken.
Een beter leven
Met het verhaal Foster, waarvoor ze in 2009 de Davy Byrnes Award won, verzekerde Claire Keegan zich ruim tien jaar geleden al van een plaats in de hoogste regionen van de Ierse literatuur. Pleegkind speelt zich af op het Ierse platteland en gaat over een klein meisje dat door haar ouders tijdelijk uitbesteed wordt aan een koppel verre verwanten. Er zijn geen andere kinderen, maar warmte is er wel ten huize Mr. en Mrs. Kinsella. Na haar initiële argwaan rond haar nieuwe omgeving vindt het meisje helemaal haar draai onder de hoede van haar liefhebbende pleegouders. Maar hoe lang kan dit blijven duren?
Zelf groeide Claire Keegan met haar drie broers en twee zussen op een boerderij op in Park Bridge, een kleine honderd kilometer ten zuiden van Dublin. In 1986, op haar zeventiende, ruilde ze het Ierse platteland voor Amerika, vanouds de plek waar Ieren naartoe trokken in de hoop een beter leven te vinden. Ze studeerde aan de andere kant van de oceaan politieke wetenschappen en literatuur. Ze was de eerste van haar familie die de stap naar de universiteit zette. In 1992 keerde ze terug naar Ierland. Ze debuteerde in 1999 met de in de Angelsaksische wereld bejubelde verhalenbundel Antarctica. In ruim twintig jaar verschenen er slechts vier boeken van haar hand. Ze is dan ook schaars en precies met woorden.
Meer lezen?
- Claire Keegan: Dit soort kleinigheden. Vertaald door Harm Damsma en Niek Miedema. Nieuw Amsterdam, Amsterdam, 2021, 112 pagina’s. ISBN: 978 90 468 285 02
- Claire Keegan: Pleegkind. Vertaald door Harm Damsma en Niek Miedema. Nieuw Amsterdam, Amsterdam, 2022, 96 pagina’s. ISBN: 978 90 468 285 26
- Na Anne Enright en vóór Sara Baume was Claire Keegan de tweede winnaar van de Davy Byrnes Short Story Award. De wedstrijd vond plaats in 2004, 2009 en 2014 en werd telkens gesponsord door de pub Davy Byrnes. Meer over deze taverne, annex literair bedevaartsoord, in ‘Trip naar Dublin, stad met literair DNA’.
- Claire Keegan woont in Wexford, een stad aan de Ierse zuidoostkust. De streek wordt geassocieerd met wolken, mist en miezerregen. Maar er lijkt wel iets in al dat water te zitten. Immers, ook de meermaals bekroonde Colm Tóibín (1955) is vandaar afkomstig. En wanneer we verder in de tijd terugkeren, botsen we op Maeve Brennan (1917-1993), die via haar vaders familie ook Wexford in het bloed heeft.