Voor een boek dat verfilmd wordt kan een kassucces of een Oscar(nominatie) een opsteker zijn, maar een vertoning tijdens Film Fest Gent (van 9 tot 20 oktober) lijkt me ook al niet mis. Die eer valt twee “Boekanza-boeken” te beurt! Later zullen beide films algemeen in onze bioscopen komen. Het gaat om Small Things Like These naar de pakkende novelle van Claire Keegan en om The Outrun naar het al even aangrijpende memoir van Amy Liptrot.
Small Things Like These

Met Small Things Like These opent de 51ste editie van het Film Fest Gent. De regisseur Tim Mielants tekende voor de verfilming van Claire Keegans verhaal. De Iers-Belgische coproductie opende in februari al het Berlijnse filmfestival en gooide er hoge ogen. In interviews na de Berlinale noemde de regisseur zijn film een fragiel werk, dat meer gemaakt is uit liefde voor het vak dan uit commerciële overwegingen.
De Ierse Claire Keegan haalde met haar novelle – in het Nederlands Dit soort kleinigheden – de shortlist van de Booker Prize 2022. Centraal in het verhaal staat Bill Furlong, een kolenhandelaar en vader van vijf dochters, in de film gespeeld door niemand minder dan Cillian Murphy.
Kort voor kerst 1985 krijgt hij bij een kolenlevering aan het katholieke dorpsklooster mee dat de wasserij van de zusters draait op uitgebuite vrouwen. De meesten zijn jonge alleenstaande moeders. Door met eigen ogen te zien welke – doodgezwegen – praktijken er zich daar afspelen, wordt Bill Furlongs leven danig door elkaar geschud.
Claire Keegan heeft ze in haar verhaal niet expliciet vermeld, de Ierse Magdalena-wasserijen, die model staan voor de plek waar de mistoestanden in haar novelle plaatsvinden. Dit deed ze bewust, zoals ze stelt in haar nawoord. Haar gaat het in de eerste plaats om Bill Furlong, een brave huisvader die zich zo goed en zo kwaad mogelijk door het leven slaat en moedig de rug recht, wanneer hij oog in oog met onrecht beseft dat hij wel degelijk een verschil kan maken.
The Outrun
De tweede film is The Outrun, naar het gelijknamige memoir van Amy Liptrot. In het Nederlands is het boek in 2016 verschenen als De uitweer. De uitweer is het hoogst gelegen stuk kustland boven de boerderij waar schrijfster en journaliste Amy Liptrot op de Schotse eilandengroep Orkney (of Orkaden) opgegroeid is.

Toen ze een jaar of twintig was trok ze naar Londen. Ze stortte zich er in het uitgaansleven en de drank. Na verloop van tijd konden de sloten alcohol de belofte van ongeremd geluk en troost niet meer inlossen. Zo belandde ze in een ontwenningskliniek. Het afsluiten van haar kuur was evenwel geen einde, maar het echte begin. Met die moeilijke periode in het vooruitzicht, keerde ze terug naar haar geboortegrond. Dag na dag leerde ze zich daar geborgen te voelen in de eenvoud van het eilandleven.
In de film The Outrun vertolkt de hoofdpersoon Rona de ervaringen van Amy Liptrot. Veel aandacht gaat uit naar de kracht van de natuur tijdens haar proces van introspectie. De film laat ook ruimte voor de mythologie van de Orkney-eilanden. Die gaat terug tot de tijd van de oude Noren. Een van de Orkadische legenden is bijvoorbeeld die van de ‘selkies’, het lokale woord voor zeehonden. In Amy Liptrots memoir is er een robbenpaartje dat haar op haar wandelingen langs de kust volgt. Naar aanleiding daarvan stipt ze aan dat ze niet de eerste is die gelooft dat een zeehond haar vriend is.
Het verhaal gaat dat selkies uit hun zeehondenvel glipten als prachtige naakte mensen, om onder de maan te dansen op het strand. Als hun huid wegraakte of gestolen werd, konden de selkies niet meer terugveranderen en bleven ze dus noodgedwongen menselijk. Vandaar wil de overlevering dat er mannen waren die een huid stalen, omdat ze gefascineerd waren door de schoonheid van de selkies. Vervolgens maakten ze de selkie in kwestie tot hun vrouw, ook al was bekend dat deze zeewezens niet aardden aan land.
Meer lezen/weten/zien?
- Vanaf 6 november pakt Netflix dan weer uit met de verfilming van Juan Rulfo’s roman Pedro Páramo.